لکنت ارادی سخت اما معجزه آسا

به عنوان گفتاردرمانگر با تخصص در درمان لکنت بزرگسالان، باید بگویم یکی از چالش‌برانگیزترین تمرین‌های درمانی که با مراجعانم انجام می‌دهم، “لکنت ارادی” است.

لکنت ارادی چیست؟

لکنت ارادی تکنیکی است که در آن فرد دارای لکنت، به صورت عمدی و آگاهانه لکنت می‌کند. به عبارت دیگر، به جای تلاش برای پنهان کردن یا کنترل لکنت، فرد آگاهانه از تکرار، کشش صدا یا گیر کردن روی کلمات استفاده می‌کند. این تمرین معمولاً در موقعیت‌های اجتماعی واقعی و در مقابل افراد غریبه انجام می‌شود.

چرا این تمرین اینقدر سخت است؟

سختی این تمرین نه در پیچیدگی انجام آن، بلکه در اکراه و مقاومت درونی بسیاری از مراجعان نسبت به آن است. برای افرادی که سال‌ها تلاش کرده‌اند لکنت خود را پنهان کنند و از آن اجتناب کنند، عمداً لکنت کردن مانند حرکت در جهت عکس غریزه‌ی بقا است.

تجربه‌ی شخصی من با لکنت ارادی

به یاد دارم روزی که همراه یکی از مراجعانم تصمیم گرفتیم برای تمرین لکنت ارادی به چند مغازه برویم. پیش از ورود به اولین مغازه، اضطرابی عمیق را حس می‌کردم. ترس از قضاوت فروشنده، نگرانی از واکنش‌های منفی احتمالی، و افکار مداوم اینکه “الآن مغازه‌دار ناراحت می‌شود” یا “مرا مسخره خواهد کرد” یا “مرا از مغازه بیرون خواهد کرد” همگی در ذهنم جولان می‌دادند.

با وجود این ترس‌ها، وارد مغازه شدیم و هنگام پرسیدن قیمت محصولات، عمداً کلمات را با لکنت ادا کردیم. جالب اینجا بود که واکنش‌های فروشندگان اغلب عادی بود – بعضی صبورانه منتظر ماندند، برخی لبخند زدند.

چرا لکنت ارادی اینقدر مؤثر است؟

با وجود سختی اولیه، لکنت ارادی یکی از مؤثرترین تکنیک‌های درمانی در بلندمدت است. دلایل این اثربخشی عبارتند از:

1. کاهش ترس از لکنت: وقتی عمداً لکنت می‌کنید، ترس از وقوع ناگهانی آن کاهش می‌یابد.
2. مواجهه‌درمانی: این تمرین نوعی مواجهه‌درمانی است که به تدریج حساسیت فرد نسبت به لکنت را کم می‌کند.
3. بازسازی شناختی: مراجع درمی‌یابد که واکنش دیگران به لکنت او، آنقدرها هم که تصور می‌کرد منفی نیست.
4. کنترل بیشتر: فرد یاد می‌گیرد که کنترل بیشتری روی گفتار خود داشته باشد، چه زمانی که می‌خواهد روان صحبت کند و چه زمانی که تصمیم می‌گیرد لکنت کند.
5. کاهش رفتارهای اجتنابی: بسیاری از افراد دارای لکنت، از موقعیت‌های خاص گفتاری اجتناب می‌کنند. لکنت ارادی به آنها کمک می‌کند تا با این ترس‌ها روبرو شوند.
6. پذیرش: شاید مهم‌ترین دستاورد، دستیابی به پذیرش است – پذیرش اینکه لکنت بخشی از هویت فرد است اما تعیین‌کننده‌ی تمام هویت او نیست.

در تجربه‌ی کاری من، مراجعانی که توانسته‌اند بر مقاومت‌شان غلبه کنند و تمرین لکنت ارادی را به طور منظم انجام دهند، معمولاً پیشرفت چشمگیری در روانی گفتار و مهمتر از آن، در کیفیت زندگی‌شان تجربه کرده‌اند.

لکنت ارادی شاید ابتدا ترسناک به نظر برسد، اما دری است به سوی آزادی از زندان ترس و اضطرابی که بسیاری از افراد دارای لکنت سال‌ها در آن محبوس بوده‌اند.

مقاله درمان لکنت بزرگسالان در سلام درمانگر

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9231935